Khát vọng ươm tạo startup từ thất bại khởi nghiệp
Hành trình trở thành chuyên gia ươm tạo các startup Việt của vị CEO 8X được ươm mầm từ những bông hoa giấy. Hơn 10 năm trước, khi còn là chàng sinh viên ngoại thương du học ngành Tài chính - Ngân hàng tại Nhật Bản theo chương trình học bổng cho sinh viên xuất sắc, Phạm Anh Cường có cơ hội tham gia các CLB làm hoa truyền thống của Nhật và bị thu hút bởi môn nghệ thuật hoa giấy Kamibana. Nhận thấy tiềm năng phát triển tại Việt Nam với thế mạnh là nghề thủ công mỹ nghệ và giá nhân công rẻ, Cường bắt đầu nung nấu ý tưởng phát triển mô hình nghệ thuật này tại quê nhà. Năm 2009, ngay khi trở về Việt Nam, với nhiệt huyết tuổi trẻ khởi nghiệp, Cường bắt tay vào hiện thực hóa ước mơ với startup đầu tiên về hoa giấy có tên Kamibana, với đội ngũ ban đầu gồm 6 nhân sự. Nhưng chỉ sau hơn một năm hoạt động, dù đạt được một số thành tựu và giải thưởng tại nhiều cuộc thi khởi nghiệp, startup hoa giấy của Cường vẫn thất bại mà nguyên nhân chính theo Cường chính là do sai hướng phát triển và thiếu kỹ năng lãnh đạo. Để tìm ra hướng đi mới và tích lũy kinh nghiệm, Phạm Anh Cường tạm gác lại ước mơ khởi nghiệp và quyết định sang Singapore làm việc cho một quỹ đầu tư của một tập đoàn tài chính lớn. Quãng thời gian quý báu này đã giúp chàng thanh niên tích lũy cho mình cách thức để xây dựng một hệ sinh thái để khởi nghiệp và biết cách để hỗ trợ cho các doanh nghiệp Việt Nam có thể tiếp cận được các nguồn vốn. Sau 01 năm, anh quyết định về nước để thành lập vườn ươm BestB và khôi phục dự án hoa giấy với tên gọi mới Flower Farm.
Quyết tâm hồi sinh dự án tâm huyết của mình, Cường tiếp tục nghiên cứu thói quen của các học sinh, sinh viên và nhận thấy các khách hàng trong độ tuổi này cũng có sở thích gấp giấy để chơi hay thư giãn khi có thời gian rỗi. Lập tức, Cường nảy ra ý tưởng mở các "Lớp học 10.000 đồng" để dạy học sinh, sinh viên gấp hoa giấy, qua đó nhằm tạo xu hướng yêu thích loại sản phẩm này. Cường bật mí, bí quyết Marketing 0 đồng áp dụng trong trường hợp này đó là 10.000 đồng đã đủ tiền thuê vị trí, trong khi đó sự ấn tượng của khóa học khiến các học sinh, sinh viên truyền tai nhau về Flower Farm. Cường cho rằng: về cơ bản đây là việc nâng cấp trình độ cũng như giá trị doanh nghiệp. Đến nay, Flower Farm là một trong những dự án có thu nhập hiệu quả nhất của Phạm Anh Cường, tạo nhiều việc làm cho học viên. Không những thế, anh còn tiếp tục xây dựng Flower Farm thành dịch vụ thương mại điện tử bán hoa tươi từ cửa hàng tới người tiêu dùng thông qua app. Với những thành tựu đó, liên tục trong hai năm 2017-2018, Flower Farm lọt top 25 các startup Việt tiêu biểu. Riêng năm 2020, mặc dù dịch Covid-19 không xuất khẩu được song doanh thu của Flower Farm vẫn tăng đều trên toàn hệ thống.
Phát triển Hệ sinh thái BestB
Khi mới được thành lập, tên đầy đủ của BestB là Hệ sinh thái khởi nghiệp BestB, nhưng đến năm 2016 đã được đổi tên thành hệ sinh thái doanh nghiệp BestB với vai trò không chỉ hỗ trợ cho các doanh nghiệp khởi nghiệp mà còn hỗ trợ cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Tới năm 2017, Luật Hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ ra đời, BestB đã có cơ hội phát triển mạnh ở cả miền hai Nam Bắc. BestB viết tắt của Best Business là Môi trường Kinh doanh Tốt nhất dành cho TẤT CẢ MỌI NGƯỜI - MỌI ĐỐI TÁC - KHÁCH HÀNG - CÁN BỘ CÔNG NHÂN VIÊN & NHÀ ĐẦU TƯ.
Mục tiêu ban đầu của BestB là hỗ trợ các doanh nghiệp Việt. Các doanh nghiệp mà BestB hỗ trợ được phân thành 2 nhóm gồm doanh nghiệp Việt khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (doanh nghiệp có áp dụng công nghệ); nhóm còn lại là các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) có tinh thần chuyển đổi số, số hóa. Thời điểm khi BestB được thành lập, tại Việt Nam mới chỉ có vườn ươm Vietnam Silicon Valley hoạt động theo đề án của Bộ Khoa học và Công nghệ. Trong thời gian làm việc ở Singapore, Cường nhận thấy các vườn ươm tư nhân phát triển hơn vườn ươm nhà nước do hạch toán tài chính độc lập, dù chịu áp lực lớn, nhưng bù lại, họ được quyền tự quyết về tất cả những gì có thể hỗ trợ cho doanh nghiệp. Cường cho rằng, về bản chất, một tổ chức nếu không thể tự tạo ra doanh thu thì sẽ không bao giờ bền vững. Năm đầu tiên BestB đi vào hoạt động (năm 2015), anh và đội ngũ của mình mới hỗ trợ được 3 startup, nhưng đến năm 2018, con số này đã là 18. Khoản doanh thu 3,2 tỷ đồng năm qua cũng gấp 5 lần so với năm đầu tiên BestB đi vào hoạt động. Nhưng với Cường, lợi nhuận không phải là mục tiêu cao nhất mà con đường của BestB là trở thành doanh nghiệp tạo tác động xã hội. Với Cường, "Doanh nghiệp tạo tác động xã hội không phải một tổ chức từ thiện, mà trước hết phải là doanh nghiệp, tạo ra nguồn doanh thu, lợi nhuận và tuân theo quy luật thị trường. Do đó, BestB khác với doanh nghiệp bình thường là được khai sinh để truyền cảm hứng cho các bạn trẻ ấp ủ hoài bão khởi nghiệp.
Bên cạnh đó, trong quá trình hoạt động của BestB, Cường nhận thấy có nhiều quỹ khởi nghiệp muốn BestB ươm tạo trước, sau đó mới chọn đầu tư vào dự án có tiềm năng. Ngoài ra, khi quỹ ngoại rót vốn thường kèm theo điều kiện phải đưa thương hiệu đó về nước họ thì mới giải ngân và công ty ở Việt Nam trở thành chi nhánh. Đó là nguyên nhân khiến Cường quyết định kêu gọi vốn từ một số doanh nghiệp và "khai sinh" thành công Quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo BestB Capital với số vốn 30 tỷ đồng cuối năm 2018. 5 lĩnh vực mà BestB Capital sẽ tập trung tìm kiếm ươm tạo là fintech (công nghệ tài chính), agritech (công nghệ nông nghiệp), edutech (công nghệ giáo dục), medtech (công nghệ y tế), doanh nghiệp nhỏ và vừa có tiềm năng phát triển chuỗi, xuất khẩu. Hiện tại, để giúp các startup và doanh nghiệp vừa và nhỏ đối phó với Covid-19, BestB tung ra chương trình "khẩu trang vàng cho các doanh nghiệp thời Corona", trong đó cung cấp các dịch vụ như: định giá gọi vốn, xây dựng thương hiệu, văn phòng ảo.... theo tiêu chuẩn quốc tế. Trong tương lai, vị CEO trẻ còn ấp ủ những kế hoạch rất tham vọng cho BestB, đó là trở thành tập đoàn đa quốc gia với nhiều lĩnh vực kinh doanh, sở hữu nhiều thương hiệu mạnh có sức ảnh hưởng và tạo ra giá trị cho cộng đồng trên mọi lĩnh vực tạo ra hệ sinh thái kinh tế vững mạnh xuyên quốc gia, luôn đi đầu trong mọi hoạt động kinh tế - xã hội, vừa đảm bảo phát triển kinh tế vững mạnh cho các vùng kinh tế, vừa đảm bảo giải quyết các vấn đề nhân sinh - xã hội làm cho thế giới PHẲNG HƠN - BỀN CHẶT HƠN - THỊNH VƯỢNG HƠN. Cường tự tin cho biết sẽ đưa BestB lên sàn giao dịch chứng khoán HoSE vào năm 2025, sau đó lần lượt là các doanh nghiệp do BestB ươm tạo.
